2020 in een notendop: van tekorten aan PBM tot zoomen met de Koning

De laatste uren van 2020 tikken weg. Scroll mee door een overzicht met belangrijke gebeurtenissen van een veelbewogen en heftig jaar.

Januari

Het jaar begint – zonder corona, kun je het je nu nog voorstellen?! – met de invoering van Wet zorg en dwang (Wzd) op 1 januari. Van verpleegkundigen en verzorgenden wordt verwacht dat ze op de hoogte zijn van de wet, maar er zijn nog veel vragen en onduidelijkheden over de uitvoering. Daarom wordt 2020 bestempeld als overgangsjaar waarin VWS met de veldpartijen gaat werken aan oplossingen om uiteindelijk de wet goed uit te kunnen voeren.

Februari

Hoe verder na Wet BIG II? De eerste weken van het jaar kunnen V&VN-leden zich via een peiling uitspreken over een voorstel hoe verder als V&VN na het intrekken van de wet BIG II. Het voorstel kan rekenen op steun van de leden, zo blijkt uit de peiling waar 8.359 verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten aan mee hebben gedaan. 72% geeft aan het (grotendeels) eens te zijn met voorstel van het bestuur.

Ook wordt het Kwaliteitskader Spoedzorgketen gepresenteerd. Hierin is met elf partijen vastgesteld aan welke kwaliteitseisen de spoedzorg in Nederland minimaal moet voldoen. Het Kwaliteitskader beschrijft hoe zij met elkaar samenwerken om de best mogelijke zorg te bieden. V&VN heeft bij de totstandkoming van het Kwaliteitskader ingezet op het behoud van de ruimte voor taakherschikking. Dat is gelukt.

De corona-uitbraak in China zet de wereld op z’n kop. GGD-verpleegkundige Saskia van Egmond blogt over hoe zij en haar collega’s zich voorbereiden op wat komen gaat. “Hoe druk we het ook hebben bij de GGD, hoeveel uren we ook draaien, ik besef heel goed onder wat voor omstandigheden de verpleegkundigen in China moeten werken. Hoeveel zwaarder zij het nu moeten hebben.”

Maart

Niet lang daarna is er geen houden meer aan. Saskia van Egmond vertelt een week nadat haar blog is verschenen over de snel veranderende situatie. “In plaats van vijftig telefoontjes per dag, komen er nu bij de GGD soms wel tweehonderd telefoontjes per dag binnen.”

Nog voor Nederland in ‘intelligente’ lockdown gaat, start V&VN een meldpunt waar leden zorgen, dilemma’s, knelpunten of ideeën die te maken hebben met het coronavirus kwijt kunnen. V&VN wil een zo goed mogelijk overzicht krijgen van waar de grootste problemen (kunnen) ontstaan, om die inzichten te bespreken met het ministerie van VWS, de bonden, werkgevers en andere betrokken partijen.

In minder dan een week tijd komen ruim tweehonderd meldingen binnen. Veel verpleegkundigen en verzorgenden maken zich zorgen om het tekort aan beschermende middelen. V&VN vraagt het ministerie van VWS in actie te komen. Minister Bruins kondigt een plan aan om de tekorten aan te pakken.

April

Zorgprofessionals die in deze zware tijd hun hart willen luchten, kunnen terecht bij een landelijke hulplijn van het Instituut voor Psychotrauma. Collega’s kunnen zeven dagen per week terecht bij gespecialiseerde psychologen. V&VN heeft hier samen met de vakbonden en andere partijen op aangedrongen bij het ministerie van VWS.

Het aanhoudende tekort aan beschermingsmiddelen tegen corona zadelt verpleegkundigen en verzorgenden in de wijkverpleging en verpleeghuizen op met een duivels dilemma. Stoppen we met zorg verlenen of accepteren we het risico dat we onze eigen patiënten besmetten? V&VN vindt het onacceptabel dat verpleegkundigen en verzorgenden onbeschermd zijn. Via een intensieve lobby in politiek Den Haag én in de media wordt opnieuw de noodklok geluid.

Ook over de problemen rondom coronatests trekt V&VN om aandacht van de pers. Ondanks de toezegging dat zorgverleners al bij milde klachten een test mogen krijgen, lukt hen dat vaak niet. "Er zijn te weinig tests, de procedure om getest te worden verloopt moeizaam en te vaak klinkt er een afwijzing", zegt V&VN-voorzitter Gerton Heyne erover in De Telegraaf. "Dat is onacceptabel."

Mei

De RIVM-richtlijn voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen buiten het ziekenhuis wordt eindelijk aangepast. Voortaan mogen zorgmedewerkers, als de specifieke situatie daarom vraagt, op basis van hun professionele inzichten en ervaring beredeneerd afwijken van deze uitgangspunten en medische beschermingsmiddelen gebruiken.

Minister De Jonge wil een plan maken om het aantal bedden op de IC’s structureel te verhogen van 1.150 naar 1.700. Maar kan dat wel? V&VN vindt dat de politiek eerst naar experts moet luisteren en stuurt een enquête uit naar de 1.500 IC-verpleegkundigen die bij V&VN aangesloten zijn. De uitkomst: een uitbreiding van het aantal IC-bedden op korte termijn is niet realistisch.

Zoomen met vier zorgprofessionals? Op de Dag van de Verpleging is die eer weggelegd voor de Koning. Marita de Kleijne (verzorgende), Pauline Arts (wijkverpleegkundige), Rowan Marijnissen (IC-verpleegkundige) en Ronald Touw (verpleegkundig specialist ggz) praten met de Koning over hun werk in deze tijd.

Juni

Verpleegkundigen krijgen een zware stem bij de opschaling van IC-capaciteit. Dit staat in het opschalingsplan dat door het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) in opdracht van het ministerie van VWS is opgesteld. V&VN IC is intensief betrokken geweest bij de totstandkoming van het plan. In mei werd er een peiling gehouden en vervolgens werd samen met NVIC een advies opgesteld voor het LNAZ.

Juli

Een mooie theorie, maar de praktijk blijkt minder goed uit te pakken. Het gaat over de Wet Verplichte GGZ die dit jaar is ingegaan. De wet moet zorgen voor meer autonomie en regie voor de patiënt en minder onvrijwillige zorg. Ronald Touw, voorzitter van de vakcommissie GGZ van V&VN, gaat erover in gesprek met staatssecretaris Blokhuis. En met succes.

Augustus

Voldoende beschermende middelen, het sneller testen van verpleegkundigen en verzorgenden én nog meer aandacht voor de publieksmaatregelen. Daarvoor pleit V&VN samen met ActiZ, InEen, NHG, LHV en Zorgthuisnl in een brief aan de Tweede Kamer. “Het is belangrijk dat we goed voorbereid zijn op de tweede golf”, zegt V&VN-voorzitter Gerton Heyne.

September

De V&VN Ledenraad is na een stemming onder de leden uitgebreid met acht nieuwe leden. In totaal hadden achttien kandidaten zich verkiesbaar gesteld. Deze zomer namen drie leden van de V&VN Ledenraad afscheid.

Terug naar de opschaling van de IC-capaciteit. De voorbereidingen verlopen stroef. Er wordt volop gewerkt aan de werving en opleiding van IC-verpleegkundigen en van verpleegkundigen die kunnen ondersteunen. Maar werkgevers gaan zeer beperkt in gesprek met hun verpleegkundigen over flexibele roosters, kinderopvang, loopbaanperspectief of een andere inschaling. Dat blijkt uit een nieuwe peiling waar 588 IC-verpleegkundigen aan hebben meegedaan.

Een ruime meerderheid (84%) van de verpleegkundigen en verzorgenden geeft aan, bij klachten, direct gebruik te willen maken van de voorrangsregeling bij het testen. Dit blijkt uit een peiling van V&VN, ingevuld door 12.040 verpleegkundigen en verzorgenden. Minister De Jonge maakt bekend dat verpleegkundigen en verzorgenden met klachten voorrang krijgen als ze zich willen laten testen op corona. V&VN vroeg daar begin zomer al om.

Oktober

V&VN adviseert alle zorgprofessionals in alle sectoren van de zorg altijd (preventief) gebruik te maken van mondmaskers. Tenzij wij zelf op basis van onze eigen professionele afweging besluiten om daarvan af te wijken. Ook de vakbonden scharen zich achter deze lijn. Wijkverpleegkundige Pauline Arts laat zien hoe je ‘m veilig op- en afzet.

Kabinet, grijp in! Uit een V&VN-peiling onder verpleegkundigen en verzorgenden blijkt dat 85% wil dat er strengere maatregelen komen. In totaal laten 13.411 leden van zich horen. Korte tijd later neemt het kabinet alsnog maatregelen. Maar is het genoeg en op tijd?

November

De Ledenraad van V&VN heeft vier nieuwe bestuursleden benoemd: Niels Honig, Jaap Kappert, Catharina van Oostveen en Cora Vegter.

De coronacrisis hakt er bij psychiatrisch patiënten misschien wel extra hard in. Het wegvallen van een ritme of dagbesteding, begeleiding via beeldbellen. Wat is de impact hiervan op deze kwetsbare doelgroep? Bekijk deze video van een GGZ-locatie in Roosendaal.

December

Het kabinet wil in januari starten met vaccineren. Zorgprofessionals zijn als eerste aan de beurt, omdat het kabinet worstelt met de logistiek. Hierdoor kan het advies van de Gezondheidsraad - kwetsbare ouderen in onder andere verpleeghuizen eerst - niet worden opgevolgd. Via ons meldpunt kunnen verpleegkundigen en verzorgenden hun vragen en zorgen kwijt. Veel meldingen gaan over de mogelijke bijwerkingen van het vaccin en hoe het kan dat het zo snel is ontwikkeld.

Op Tweede Kerstdag lijkt RIVM-topman Jaap van Dissel een verband te leggen tussen het opleidingsniveau van verzorgenden en het hoge aantal besmettingen in de verpleeghuizen. “Dat is een klap in het gezicht van alle collega’s”, reageert Marita de Kleijne (V&VN Verzorgenden). Van Dissel biedt excuses aan en Marita nodigt hem uit om mee te lopen in haar verpleeghuis.

2020 was een heftig jaar. Hopelijk lukt het in 2021 uit de coronacrisis te komen. V&VN wenst je alle kracht, succes, liefde en gezondheid toe!