Stand van zaken post-HBO-V

Het vorige bericht in de nieuwsbrief over het investeringsplan post-HBO tot jeugdverpleegkundigen dateert uit april ‘23, maar sindsdien hebben de vakgroepleden Suzanna van Dam en Minke Vellinga niet stilgezeten. Ook de afgelopen periode hebben zij gesprekken gevoerd met verschillende partijen, waar ze jullie hier kort in meenemen.

Zowel op de Manager Meet Up (het maandelijkse overleg van de JGZ-managers), als bij de branches (GGD Ghor en ActiZ jeugd) is het investeringsplan opnieuw onder de aandacht gebracht met de dringende oproep om landelijk te investeren in de jeugdverpleegkundigen en het ze mogelijk te maken de post-HBO opleiding tot jeugdverpleegkundige te volgen. Daarnaast zijn Suzanna en Minke ook opnieuw met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in gesprek gegaan over de mogelijkheden dat zij investeren in de opleiding van de jeugdverpleegkundigen. VWS gaf in het laatste gesprek aan dat de financieringsvraag van de post-HBO tot jeugdverpleegkundige niet toebehoort aan VWS, maar dat deze beter thuis is bij VNG, branche of JGZ-organisaties. Vakgroeplid Emmy Visser gaat deze activiteit van Minke overnemen, omdat Minke per 1 september ‘23 een baan buiten de JGZ heeft. 

Zowel in dit laatste gesprek als in de antwoord op de Kamervragen die over de financiering van de opleiding gesteld zijn, wordt onder meer aangegeven dat de wetgeving een rol speelt: voor jeugdartsen is dat wettelijke geregeld (via een Algemene Maatregel van Bestuur bij de Wet Publieke Gezondheid) en hoewel er geld op de plank blijft liggen is het niet mogelijk dit geld te gebruiken voor het opleiden van jeugdverpleegkundigen. Daarmee valt voor WVS de noodzaak weg om de opleiding voor de jeugdverpleegkundige deels te financieren; aangezien dit niet is opgenomen in een Algemene Maatregel van Bestuur van de WPG is er dus geen wettelijke verplichting voor VWS.

VWS legt de verantwoording voor het opleiden van de jeugdverpleegkundigen deels neer bij de gemeenten, zij zijn op grond van de Wet publieke gezondheid verantwoordelijk voor het laten uitvoeren van de wettelijke taken van de JGZ-uitvoerders zoals het basistakenpakket JGZ en activiteiten in het kader van de Jeugdwet. Hiervoor krijgen JGZ-organisaties budget van de gemeenten, dat ook bestemd is voor randvoorwaarden zoals voor het kwalitatief goed kunnen uitvoeren van deze taken en het aantrekken en behouden van gekwalificeerd personeel. Hiermee maakt VWS JGZ-organisaties verantwoordelijk voor het aanbieden van de post-HBO tot jeugdverpleegkundigen. Dit was een flinke tegenvaller na 3,5 jaar overleggen over de mogelijkheid tot financiering, waarin dit niet eerder op deze manier aan bod is gekomen.

Het Prognosemodel Zorg en Welzijn geeft echter aan dat eind 2022 5200 vacatures waren voor HBO-V-ers en 1900 vacatures voor gespecialiseerde verpleegkundigen. Zij geven aan dat die aantallen alleen nog maar zullen toenemen de komende jaren. Waar nu ongeveer 8% vacatures zijn, wordt ingeschat dat er in 2032 zo’n 15% vacatures zullen bestaan. Dus los van het belang van de investering in deze opleiding voor de kwaliteit van het vak van de jeugdverpleegkundige en daarmee de zorg voor ouders en jeugdigen zullen we ons als JGZ ook moeten neerzetten als aantrekkelijke werkgever, om een speler in dit veld te kunnen blijven. En hoe doen we dat beter dan door een uitdagend loopbaanperspectief te blijven geven?

Daarnaast is het gelijke speelveld nog aan de orde gekomen in de verschillende gesprekken. We willen niet alleen voor ouders een gelijk speelveld, zodat het niet uitmaakt waar je wieg staat en dat je overal een opgeleide jeugdverpleegkundige in de zorg hebt, maar ook voor verpleegkundigen moet het een gelijk speelveld zijn. Of je nou gaat werken in JGZ-organisatie A of B, overal zou je de opleiding aangeboden moeten krijgen. Tenslotte moet het ook een gelijk speelveld zijn ten opzichte van het aanbod in ziekenhuizen: daar kun je de vervolgopleiding doen voor bijvoorbeeld kinder- of oncologieverpleegkundige.

Wat kun je zelf doen? Je kunt je verdiepen in de opleiding, de meerwaarde die dit biedt geeft jou een stevig fundament in de JGZ. Ga hierover in gesprek met je leidinggevende. Je leert niet alleen over welke zorg van jou verwacht mag worden, maar ook waarom jouw taak zo belangrijk is. Daarnaast leer je naast de inhoudelijke informatie ook meer over leiderschap: profileren en positioneren. Het is een brede opleiding die ervoor zorgt dat je goed toegerust bent op de uitdagingen die spelen in de JGZ, zoals taakverschuiving, het steeds complexer worden van de zorg en de toenemende focus op preventie. Je leert bovendien ook nieuwe mensen kennen met passie voor het vak en … niet het minste… je draagt bij aan de kwaliteit van de jeugdgezondheidszorg in Nederland!