Wat is er veranderd sinds 2015?
Sinds 1 januari 2015 is de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) vervallen en maakt de extramurale verpleging en verzorging onderdeel uit van de Zorgverzekeringswet (ZVW). Wat is er precies gewijzigd en wat is de impact daarvan op jouw dagelijks werk als wijkverpleegkundige?
De overheid wil verpleging en verzorging thuis dichter bij andere eerstelijnszorg en het sociale domein organiseren zodat mensen langer thuis kunnen wonen. Lichte vormen van zorg en ondersteuning dicht bij de mensen verhoogt hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Hierdoor zal minder – en minder snel – zware zorg nodig zijn, is de gedachte. Deze transitie betekent een behoorlijke verandering voor cliënten en wijkverpleegkundigen.
Wat is er veranderd voor de wijkverpleegkundige?
Indicatie en zorgtoewijzing
De grootste verandering is dat je sinds januari 2015 als wijkverpleegkundige verantwoordelijk bent voor het stellen van de indicatie en de zorgtoewijzing. Voorheen stelde het CIZ het deskundigheidsniveau en de aard, duur en omvang van het soort activiteiten vast die noodzakelijk waren om de zorg te verlenen. Nu stel je als wijkverpleegkundige in samenspraak met de cliënt het zorgplan vast. Op basis van dit zorgplan worden de indicatie van zorg (de aard, duur, omvang) vastgesteld.
De indicatie is noodzakelijk om rechtmatige financiering uit de Zorgverzekeringswet (ZVW) in te zetten. Dit maakt dat je als wijkverpleegkundige ook een poortwachtersfunctie hebt wat betreft de toegang tot de zorg en de financiering daarvan.
Zorgverzekeringswet
De veranderingen zijn vastgelegd in de Zorgverzekeringswet. De functies extramurale verpleging en persoonlijke verzorging uit de AWBZ zijn opgenomen in het basispakket van de ZVW. Beide functies vallen onder de nieuwe aanspraak ‘wijkverpleging’.
Eerstelijnszorg
Als wijkverpleegkundige val je nu onder de eerstelijnszorg. Dit betekent dat mensen met hun zorgvraag rechtstreeks – of bijvoorbeeld via hun huisarts, het WMO-loket of gezondheidscentrum –contact kunnen opnemen met jou als wijkverpleegkundige. Je beoordeelt samen met de cliënt wat er voor hem of haar nodig is aan wijkverpleegkundige zorg om langer thuis te kunnen wonen. Samen met de cliënt verhelder je de zorgvraag. Als wijkverpleegkundige ben jij degene die de verpleegkundige diagnose stelt en de indicatie voor zorg geeft.
Zorg voor de wijk
Er is een aanspraak wijkverpleging voor de wijkpreventie. Je bent niet meer alleen bezig met zorg leveren aan de cliënten die je in zorg hebt, maar aan een hele wijk. Je kijkt wat er speelt en speelt daarop in. Vaak doe je dit samen met andere disciplines die in je wijk betrokken zijn, zoals de buurtagent, jeugdverpleegkundige, WMO-consulent, maatschappelijk werker en het sociaal wijkteam.
Uitbreiding zorg
Verpleging wordt in de ZVW anders geformuleerd dan in de AWBZ. Bovendien omvat extramurale verpleging en verzorging meer dan de optelsom van de oude AWBZ-functies. Het gaat niet alleen om puur verpleegkundige of verzorgende handelingen, maar ook om het coördineren van de zorg, coaching (bijvoorbeeld ondersteuning bij zelfmanagement) en preventieve zorg die nodig is om mensen zo goed mogelijk thuis te laten wonen. Wie deze zorg verleent, wordt bepaald door de omstandigheden. Dat kan een verpleegkundige zijn, maar ook een verzorgende, ergotherapeut of maatschappelijk werker. De kern is dat de vraag en het doel van de zorg in samenspraak met de cliënt worden bepaald en daarna de wijkverpleegkundige bekijkt wie de vraag het best kan oplossen.
Lees hier meer over het normenkader voor de verpleegkundige indicatie en organisatie van zorg.
Dit artikel stond eerder op Kundig.nl en is met toestemming overgeplaatst naar het Kennisplatform van de V&VN-afdeling Wijkverpleegkundigen. Oorspronkelijke publicatiedatum: mei 2019. De website Kundig.nl is vanaf 31 maart 2023 niet langer te raadplegen.
Word lid en praat mee!
Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
