7 lessen voor verpleegkundigen en verzorgenden uit tuchtzaken van 2023

  • 4 september 2024
  • Nieuwsbericht
  • Tuchtrecht
  • V&VN Algemeen
Tuchtrecht

Afgelopen jaar werden verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in totaal 68 keer voor het tuchtcollege gedaagd. Wat weten we over deze zaken? En belangrijker: wat kunnen verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten van deze zaken leren?

Het is iets dat iedere zorgprofessional die staat ingeschreven in het BIG-register kan overkomen: een klacht bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg. Tientallen verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten kregen er in 2023 mee te maken.

Voor het eerst heeft V&VN een jaaroverzicht gemaakt van al deze tuchtzaken. Het doel: wat kunnen collega’s hiervan leren? Het proces rondom een tuchtklacht wil je als verpleegkundige of verpleegkundig specialist voorkomen, want de impact op je werk en leven is groot.

Wist je dat verzorgenden niet onder het tuchtrecht vallen? Wel kunnen ze strafrechtelijk vervolgd worden wanneer ze zich niet houden aan de wet- en regelgeving.

7 lessen uit tuchtzaken van 2023
  • Zorg dat je voldoende professionele afstand houdt tot je patiënt of cliënt. Ga geen liefdesrelatie aan met hem, haar of een directe naaste. Dit geldt ook voor vriendschapsrelaties, hoe onschuldig ze ook mogen lijken. Voorkom daarnaast dat patiënten of cliënten jouw handelen onbedoeld als grensoverschrijdend ervaren. Doe aan een vorm van intervisie en laat je bijscholen op dit thema.
  • Neem geen geldbedragen of cadeaus aan van cliënten, patiënten of hun naasten aan. Laat je niet opnemen in een testament.
  • Neem klachten of ergernissen van cliënten of patiënten serieus. Zorg dat je alarmsignalen niet negeert. Vraag door wat iemand bedoelt en zorg voor objectieve verslaglegging. Wees hierbij zo objectief en volledig mogelijk.
  • Bewaar je beroepsgeheim! Geef zonder toestemming van de patiënt of cliënt (of vertegenwoordiger) geen informatie aan derden. Dit geldt ook voor naasten of eigen familie en vrienden. Let op: je beroepsgeheim mag alleen worden doorbroken als je toestemming hebt, als er sprake is van wettelijke verplichting of als je te maken hebt met een conflict van plichten.
  • Zorg dat je niet oververmoeid aan het werk gaat. Het leidt ertoe dat je minder goede keuzes kunt maken.
  • Maak geen medicatie klaar zonder dat daar een indicatie voor is. Gebruik ook nooit medicatie van je werkgever, niet voor jezelf en niet voor een ex-patiënt of ex-cliënt.
  • Wil je melding doen bij Veilig Thuis? Doe dit objectief en professioneel. Houd voldoende afstand en geef (zoveel mogelijk) vanuit je eigen waarneming aan wat er plaatsvindt.

Meer over de tuchtzaken – waarop bovenstaande lessen zijn gebaseerd – vind je in de bijlage onderaan dit artikel.

In 2023 zijn er 68 uitspraken gedaan waarbij een verpleegkundige of verpleegkundig specialist was betrokken. Bijna drie kwart (50) vond plaats bij een van de regionale tuchtcolleges (Amsterdam, Den Bosch en Zwolle). Het grootste deel van de betrokken verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten werkte in de ggz (17) of in het ziekenhuis (15).

Als een zorgprofessional het niet eens is met de opgelegde maatregel en/of de uitspraak, kan hij of zij in hoger beroep gaan bij het centraal tuchtcollege in Den Haag. Dat gebeurde 18 keer. De meeste zorgprofessionals die daarmee te maken kregen, werkten in de ambulancezorg (4) en ggz (4).

Lessen uit tuchtzaken 2023 - Over de sector

Waarover gingen de klachten? Van alle zaken die in de regionale tuchtcolleges plaatsvonden, was 39 keer een verpleegkundige betrokken. Zij werden het meest aangeklaagd vanwege het verlenen van geen of onvoldoende zorg (10 keer), grensoverschrijdend gedrag (7 keer) en onjuiste behandeling of verkeerde diagnose (4 keer).

Verpleegkundig specialisten werden met 11 keer een stuk minder vaak voor het tuchtrecht gedaagd. 9 van deze zaken ging over onjuiste behandeling of verkeerde diagnose.

Lessen uit tuchtzaken 2023 - Over de klacht

Een ruime meerderheid van de klachten werd ongegrond verklaard. Dit gebeurde bij 24 van de 39 zaken bij de regionale tuchtrechtcolleges waarbij een verpleegkundige was betrokken. Een paar verpleegkundigen verloren hun BIG-registratie (tijdelijk of permanent) of werden berispt. Bij 8 van de 11 verpleegkundig specialisten werd de klacht ongegrond verklaard, de overige 3 kregen een waarschuwing.

In hoger beroep boog het centraal tuchtcollege zich nogmaals over de zaak. Van de 18 keer, bleef de opgelegde maatregel in 15 gevallen hetzelfde. Slechts 3 keer werd er een andere maatregel opgelegd dan de regionale tuchtcolleges eerder.

Lessen uit tuchtzaken 2023 - Over de maatregel
Tuchtrecht - hamer

Meer over tuchtrecht

Wil je meer weten over tuchtrecht? Bekijk dan de themapagina over tuchtrecht, waar onder andere de acht maatregelen staan opgesomd. Ook kun je je eigen kennis over tuchtrecht testen. Daarnaast lees je over een nieuw project dat V&VN samen met artsenorganisatie KNMG is gestart om nieuwe voorlichtings- en informatiemateriaal over het tuchtrecht te ontwikkelen en toegankelijk te maken.

Word lid en praat mee!

Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.

Ontwerp Zonder Titel (15)