Bed bezet: "Soms liggen mensen er wel wekenlang."

Onlangs meldde RTL Nieuws dat er een ‘zorginfarct’ dreigt: uit onderzoek blijkt dat er dagelijks honderden patiënten een bed in het ziekenhuis bezet houden terwijl zij eigenlijk al ontslagen hadden moeten worden. Het is ‘code rood’, aldus RTL. Wij vroegen twee transferverpleegkundigen naar hun ervaringen.

Marijke Dijkman, transferverpleegkundige bij Bureau Zorgbemiddeling UMC Utrecht, heeft dagelijks te maken met de ‘verkeerde bedden' problematiek. Zij maakt zich hier grote zorgen over.

“In Midden Nederland hebben we veel kwetsbare ouderen die steeds langer thuis blijven wonen. Oorzaak daarvoor kan zijn de verzorgingshuizen er niet meer zijn. Ze komen in het ziekenhuis terecht, bijvoorbeeld omdat ze gevallen zijn of een longontsteking krijgen en dan wordt er verwacht dat het ziekenhuis ook na de behandeling voor een oplossing gaat zorgen. Er wordt door de familie vaak tegen mij gezegd: “Ga even een plekje voor mijn vader regelen.” Maar zo makkelijk is dat niet. Regelmatig moet ik ver buiten de regio gaan zoeken naar een verblijfsplek WLZ, of tijdelijke revalidatieplek en dat is voor veel mensen schrikken. Ook zorg voor de thuissituatie zoeken is niet altijd eenvoudig. Soms moet ik wel tien verschillende thuiszorgorganisaties bellen, omdat de thuiszorgorganisaties aangeven geen ruimte te hebben. Ook niet voor 1-daags hulp bij de ADL.

Schrijnend om te zien

Je wil mensen zo snel mogelijk uitgeplaatst hebben als er geen medische reden meer is om ze in het ziekenhuis te houden. Niet alleen vanwege dat bed dat ze bezet houden, maar ook voor het welbevinden van de patiënt. De kans op infecties in het ziekenhuis is groot en er is geen dagbesteding. Dus liggen mensen daar maar. Dat is schrijnend en doet me echt wat. Soms moet je heel vervelende gesprekken voeren. De patiënt en de familie snappen vaak de problematiek niet, voor hen is dat een ver van hun bed show. Zij willen gewoon een goede plek, dus waarom kan dat dan niet geregeld worden? Ik voel echt met die mensen mee, maar ik moet ook zakelijk blijven. Dat is lastig.

Zelfredzaamheid bevorderen

Eerlijk gezegd zie ik niet zo snel een oplossing en ik maak me zorgen over de toekomst. Het ziekenhuis kan niet alles oplossen, op een gegeven moment moeten mensen nou eenmaal naar huis. Wat het ook moeilijk maakt is dat we nu te maken hebben met een generatie ouderen die vaak niet gewend is om zelfredzaam te zijn. De mensen komen binnen in het ziekenhuis, trekken een pyjama aan en gaan er vanuit dat alle zorg hen uit handen genomen wordt. Ze kunnen er niets aan doen, dat is de tijdsgeest, maar dat kan niet meer. Daar ligt een belangrijke taak voor ons als verpleegkundigen: zelfredzaamheid bevorderen. Als we veel eerder beginnen patiënten en hun mantelzorgers te leren wat ze zelf kunnen doen, scheelt dat al een stuk. Dus niet daar pas mee starten als een patiënt al met een voet buiten de deur van het ziekenhuis staat, maar direct als ze binnenkomen.

Greet Clevering, transferverpleegkundige bij het Transmuraal Logistiek Bureau Deventer Ziekenhuis en het Regionaal Transferpunt Salland ervaart minder problemen.

“Ik denk dat de soep minder heet gegeten wordt dan hij wordt opgediend. Mijn ervaring is niet dat mensen wekenlang op een plek liggen te wachten. We zien wel een tekort aan chronische verblijfplekken voor mensen met een WLZ-indicatie, daar is schaarste. Maar tegelijkertijd is het niet zo dat we enorm veel mensen hebben die daarop wachten. Op dit moment zijn wij met één persoon bezig die we lastig geplaatst krijgen. Een reguliere revalidatieplek (GRZ) is meestal binnen enkele dagen te realiseren in onze regio.

Pro-actief bezig zijn maakt het verschil

Ik geloof dat veel valt of staat met goede, regionale samenwerking. En zelf het initiatief nemen. Wij gaan met instellingen en thuiszorg in gesprek, als we problemen zien bij instanties nodigen we die mensen uit. We zetten zwaar in op het leggen en onderhouden van contacten buiten het ziekenhuis. Bovendien hebben we korte lijntjes met de huisartsen en goed overzicht van de beschikbare plekken. Met pro-actief bezig zijn kun je veel verschil maken. Zo bleek dat de schaarste in de ELV plekken vooral had te maken met de vrij lange opname op het ELV bed. Door op een snellere uitstroom in te steken kun je de beschikbare plekken efficiënter benutten.

Schaarste in de thuiszorg

Natuurlijk is het zo dat er meer verpleeghuisbedden moeten komen. Maar ook daar kun je een hoop doen door breder te kijken. Zouden er geen andere woonvormen moeten komen, bijvoorbeeld waarin je ouderen bij elkaar kunt laten wonen? En we moeten meer inzetten op het zelfredzaam maken van mensen. Ik ben bezig met een project, ‘Met minder zorg naar huis’, waarmee we mensen leren om bepaalde handelingen uit te voeren. Dit doen we dan ook weer heel nadrukkelijk samen met wijkverpleegkundigen. Wij kunnen veel van hen leren als het gaat om het promoten van zelfredzaamheid.  Hetzelfde geldt voor digitale hulp: daar valt winst te behalen. Beeldbellen met patiënten bijvoorbeeld, zodat je niet vier keer per dag langs hoeft om medicatie toe te dienen.

Personeelstekort

Ook in de regio Salland is er zeker schaarste in de WLZ plekken, maar tot nu toe zijn de problemen beheersbaar. En als verpleegkundige kun je meedenken over hoe we het anders georganiseerd kunnen krijgen, die rol, dat leiderschap, kun je pakken. Ik zou graag willen dat we juist dat overbrengen op jonge mensen, zodat ze zien dat de verpleging veel meer is dan in een wit pak mensen wassen en spuitjes geven. Ons vak is zo veelzijdig en breed, maar dat weten mensen vaak niet en dus kiezen ze er niet voor. We moeten echt meer doen aan het promoten van ons vak, jongeren laten zien dat je er ontzettend veel kanten mee uit kunt. In die stroom moeten we komen, want dan worden mensen weer enthousiast voor de zorg. Dat hebben we nodig.”