Code zwart? 'De zorg zakt nu door de hoeven'

Anderhalve week na de persconferentie van minister De Jonge en premier Rutte is er nog geen verbetering van de situatie in de zorg. Integendeel. De besmettingen lopen op en de druk de zorg ook. Van het verpleeghuis en de wijkverpleging tot het ziekenhuis en de ambulance. Verpleegkundigen en verzorgenden zetten zich, voor de zoveelste keer, schrap. Er is veel irritatie, over mensen die lak hebben aan de maatregelen én over het warrige kabinetsbeleid: “Met deze slappe hap houd je de zorg niet overeind.”

Pauline Arts, wijkverpleegkundige in Gelderland: “Teams zijn overbelast. Collega’s vallen uit door ziekte, door covid en long covid, door quarantaine, door uitputting. Cliënten melden het niet altijd als ze klachten hebben. We moeten vaker Nee verkopen op nieuwe zorgvragen. We komen minder vaak langs of later. Een cliënt stond maandenlang op de wachtlijst voor een operatie. Die werd steeds uitgesteld vanwege de covid zorg. Was hij eindelijk aan de beurt, konden wij de post-operatieve zorg niet bieden. Stel je voor dat je zo lang moet wachten en een operatie wéér niet doorgaat!” Koersen we op code zwart af? “De zorg zakt nu door de hoeven.”

Marita de Kleijne, voorzitter van V&VN Verzorgenden en werkzaam in een verpleeghuis in Brabant: “Er vallen meer collega’s ziek uit, door corona en door uitputting. We zijn al heel lang niet zozeer overbelast, maar onderbezet. Familie voelt het haarfijn aan dat we op de toppen van ons kunnen werken. Ze bieden hun hulp aan, zeggen dat ze willen komen bijspringen in de huiskamer als we een dienst niet gevuld krijgen. Het ziekteverzuim is hoog, van de wijk tot de revalidatiecentra. Het kabinet kijkt alleen naar de situatie op de IC’s, maar vergeet dat veel meer Nederlanders in verpleeghuizen en in de wijkverpleging zorg ontvangen. Als het zo doorgaat duurt het niet lang meer voor we in code zwart zijn.”

In de Gelre Ziekenhuizen wordt de reguliere zorg afgeschaald en is een opnamestop in de kliniek en op de Spoedeisende Hulp. Joke van de Goot, IC verpleegkundige in Apeldoorn: “De triage commissie is aan het trainen voor code zwart. Het gaat snel die kant op. Mijn grootste angst is dat er straks mensen op de gang liggen te wachten tot er een IC bed vrijkomt. Je hoort dat de piek over ongeveer twee weken komt. Het is om moedeloos van te worden. Nog meer burn outs, nog minder bedden, nog meer artsen die verschrikkelijke beslissingen moeten nemen.”

Doorstroming stokt

Jan Hoefnagel, ambulanceverpleegkundige in Brabant en voorzitter van V&VN Ambulance: “De scenario’s voor code zwart liggen klaar. Het moet niet veel erger worden. We worden met de dag kritischer over wie naar het ziekenhuis mag. Een patiënt met een laag zuurstofgehalte en koorts gaat normaal linea recta naar het ziekenhuis, nu bellen we de huisarts. Anders loopt het ziekenhuis nog verder vast.”

Ook Friso Raemaekers, SEH-verpleegkundige in Midden- en West-Nederland, ziet dat de doorstroming in veel ziekenhuizen stokt: “Ambulances moeten nu soms een uur of langer wachten voordat ze de patiënt kunnen overdragen. Er zijn meer patiënten, ze zijn zieker en de ligtijden zijn langer, omdat de doorstroming naar de rest van het ziekenhuis verstoord is. We plaatsen ook vaker patiënten over naar de andere kant van het land. Dat roept vaak heftige emoties op bij naasten of familie.”

‘Maatregelen slappe hap’

Jaap Kappert, bestuurslid V&VN en verpleegkundig specialist in een verpleeghuis in Amstelveen: “We zijn ons aan het voorbereiden. We lopen alle protocollen weer na, het uitbraakteam is opgeschaald. Als je naar de groei van het aantal besmettingen kijkt, zie je dat de landelijke maatregelen lang niet ver genoeg gaan om effect te hebben. Met deze slappe hap houd je de zorg niet overeind.”

Inge Rinzema, verpleegkundig specialist ouderenzorg in Groningen en voorzitter van V&VN VS: “Je ziet in alle verpleeghuizen hetzelfde patroon: er zijn te weinig collega’s en dus te weinig capaciteit. Hoe krijg je je bezetting rond? Hoe kun je nóg verder afschalen? Op een gegeven moment moet je alles laten liggen wat niet spoedeisend is. Maar dat rode plekje op de hiel kan over een paar weken veranderd zijn in decubitus graad 2 of 3 of 4.”

We doen het voor de zorg? ‘Flauwekul’

Pauline Arts mist heldere communicatie vanuit het kabinet: “Vind je het gek dat basismaatregelen niet worden nageleefd? Afstand houden, handen wassen, goed ventileren en mondneusmaskers op, ook al heeft Jaap van Dissel er moeite mee. Als we ons daaraan houden, komen we een heel eind. Maar het kabinet roept eerst ‘vanaf september laten we de basismaatregelen los’. Vervolgens wel weer maatregelen maar met allerlei uitzonderingen. Dat is dodelijk voor het draagvlak.” Doen we het allemaal voor de zorg,  zoals het kabinet zegt?

Pauline: “Flauwekul, we doen het zodat we állemaal normaal kunnen leven. Ja, het is verschrikkelijk dat we straks misschien niet bij elkaar op bezoek kunnen rond de feestdagen. Maar we moeten elkaar beschermen. Angela Merkel zei het mooi: je moet er toch niet aan denken dat oma er volgend jaar met kerst niet is? Hadden we die duidelijkheid hier ook maar.” Marita de Kleijne: “We krijgen nu als samenleving de rekening gepresenteerd voor de jarenlange personeelstekorten. Daardoor koersen we af op code zwart.

Onze voorzitter Bianca Buurman was te gast bij Nieuwsuur om te praten over de nijpende situatie in de zorg. Terugkijken? Klik hier.