‘Digitalisering in de wijk moet hoger op de agenda’

Om aan alle cliënten wijkverpleging te kunnen blijven bieden, kan e-health een oplossing zijn. “Denk bijvoorbeeld aan het toepassen van meer digitale hulpmiddelen, zoals monitoring van de cliënt op afstand, apparaten die zorgen voor tijdige medicatie, maar ook aan betere gegevensuitwisseling zodat administratieve lasten dalen”, stelt V&VN-voorzitter Bianca Buurman naar aanleiding van de jaarpublicatie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) over de wijkverpleging.

“De urgentie van e-health in de wijk én die dan ook betrouwbaar toepassen, moet hoger op de agenda”, vervolgt Buurman. Uit de publicatie blijkt dat de IGJ nog wel wat beren op de weg ziet als het gaat om de digitaliseringsslag. Zo constateert de inspectie dat bij alle onderzochte zorgaanbieders de informatiebeveiliging onder de maat is. De IGJ wil dat zorgaanbieders daar in 2023 aan gaan werken.

“Daar sluit V&VN zich bij aan”, zegt Buurman. “Want als we meer digitaal willen gaan werken in de wijk, moet de data-uitwisseling veilig zijn. E-health in de wijk moet gedegen en betrouwbaar zijn. Dat vergt niet alleen een goede beveiliging aan de werkgeverskant, maar ook een cultuuromslag in de wijkteams en bij de cliënten. Buurman ziet e-health als een van de middelen om de werkdruk te verminderen, maar niet als dé oplossing. “De menselijke maat moet altijd voor ogen worden gehouden, dat vinden ook veel zorgprofessionals.”

Slimmer en anders organiseren

Mariska de Bont (adviseur Beroepsontwikkeling van V&VN) licht dat vanuit haar werkervaring in de wijk toe: “Veel verpleegkundigen en verzorgenden zijn de zorg ingegaan om met mensen te werken: ze zijn bang dat de digitalisering meer afstand schept. Daarnaast is er ook nog steeds een deel van de verpleegkundigen dat geen affiniteit heeft met digitalisering. Maar we zitten nu eenmaal met een personeelstekort. Wat nou als het gaat om de keuze tussen één cliënt zorg bieden zonder digitale hulp of twee cliënten én een beetje digitale hulp? Slimmer en anders organiseren betekent dat we meer mensen thuis zorg kunnen bieden. Denk aan beeldbellen.”

De omslag naar meer digitale zorg kun je volgens De Bont beginnen met een kleine groep enthousiastelingen. “Die kunnen goede resultaten delen en uitleggen aan collega’s die nog moeite hebben met digitalisering. Het werk wordt anders, maar zeker net zo zinvol.” Recentelijk heeft de Vliegwielcoalitie een podcast gepubliceerd waarin twee wijkverpleegkundigen vertellen over hun ervaringen met digitale hulpmiddelen in de thuiszorg.

‘Wijkverpleegkundige als bewaker kwaliteit van zorg’

In de IGJ-publicatie wordt ook geconstateerd dat de wijkverpleegkundige de bewaker is van de kwaliteit van zorg. Zo staat er dat cliënten bij de meeste zorgaanbieders ondanks de grote uitdagingen en personeelstekorten professionele en veilige zorg krijgen die past bij hun persoonlijke situatie. “Deze zorgaanbieders bewaken en verbeteren steeds de kwaliteit van zorg. Wijkverpleegkundigen hebben hierin een cruciale rol”, staat beschreven in het document.

V&VN-voorzitter Bianca Buurman: “Dat wijkverpleegkundigen de spin in het web zijn, weten wij al lang. Als de wijkverpleegkundige daarnaast onderdeel is van een team - en ze gebruik kan maken van de expertise van andere collega's in dat team of de organisatie - zijn er belangrijke randvoorwaarden aanwezig om samen te leren en verbeteren. Je ziet in de IGJ-publicatie dat als de kwaliteit niet goed is, het eigenlijk altijd gaat om kleine zorgaanbieders. Die hebben vaak maar één wijkverpleegkundige. Het lijkt erop dat je echt een maatje nodig hebt om te overleggen en de zorg te verbeteren. Mogelijk zijn kleine zorgaanbieders kwetsbaarder.”