Zeggenschap: durven, doen en volhouden

Als je samen met collega’s aan de slag gaat met een idee. De invloed op dit niveau is voornamelijk gericht op verbeteringen binnen je eigen team.

Als je samen met collega’s aan de slag gaat met een idee. De invloed op dit niveau is voornamelijk gericht op verbeteringen binnen je eigen team.

Als jouw stem wordt gehoord op het moment dat er beslissingen binnen je instelling worden genomen die van invloed zijn op de uitvoering van jouw werkt. Zeggenschap op dit niveau wordt bijvoorbeeld uitgeoefend via een verpleegkundige/verzorgende adviesraad (VAR).

Als je verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in het openbaar (zoals de politiek en media) een stem geeft. Denk bijvoorbeeld aan de Chief Nursing Officer bij het ministerie van VWS, de afdelingsbesturen van V&VN of IC-verpleegkundige Rowan Marijnissen, die afgelopen jaar regel matig in de media kwam.

Zainab is verzorgende 3IG bij ZZG zorggroep, ambassadeur verzorgende bij V&VN en gemeenteraadslid in Wijchen.

“Zeggenschap krijg je niet cadeau, je moet het pakken. Mijn gouden tip: netwerken. Zorg dat je leert hoe de hazen lopen binnen je organisatie en wie welke rol heeft. Maak daar gebruik van als je een idee hebt. Laat het bestuur zien hoe belangrijk het is dat verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten meepraten. Want onthoud: wij hebben met onze kennis en ervaring echt iets te vertellen. Voel je dus vrij om naar voren te stappen.

Zeggenschap brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee. Heb daarom niet alleen oog voor je collega’s, cliënten en patiënten, maar ook voor het bestuur of andere partijen als je bijvoorbeeld met elkaar in gesprek bent. Er met een gestrekt been ingaan levert dan weinig op. Het gaat om de dialoog. Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder.”

Rowan is IC-verpleegkundige in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en voorzitter van V&VN IC.“

Zeggenschap is een kwestie van durven, doen en volhouden. Dat is echt niet altijd makkelijk, omdat het nog niet overal gebruikelijk is dat verpleegkundigen en verzorgenden meepraten en -beslissen. Ik kan me nog goed herinneren dat ik afgelopen najaar vanuit V&VN IC samen met Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) een plan presenteerde voor de uitbreiding van het aantal IC-bedden bij een tweede golf. Kuipers garandeerde dat er voldoende personeel zou zijn. ‘Is dat zo?’, vroegen de media aan mij.

Ik kon dat niet bevestigen. Op dat moment weet je dat je hem tegenspreekt, maar ook dat je opkomt voor je beroepsgroep. Mijn gouden tip? Zoek medestanders, zodat je samen stappen kunt zetten. Als je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt, weet je dat-ie er kan worden afgehakt. Ook ik heb weleens te maken met negatieve reacties. In het begin maakte me dat onzeker. Het helpt om erover te praten en ervaringen te delen. Je zoekt toch bevestiging: heb ik wel het juiste gedaan?”

Ronald is verpleegkundig specialist ggz en voorzitter van de vakcommissie ggz van V&VN. Hij stopte afgelopen maart na tien jaar als VAR-voorzitter van de Parnassia Groep.“

Organisaties gaan nu beter de dialoog aan met verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten dan tien jaar geleden. Toen ik begon als VAR-voorzitter wisten bestuurders zelf wel wat het beste was. De laatste jaren is er meer ruimte voor dialoog. Wil je meepraten? Zoek een podium of ga met het bestuur praten. Bestuurders willen vaak graag horen wat er leeft op de werkvloer, hoe het beleid wordt ervaren.

Denk ook na over een strategie: wat wil je bereiken en bij welk overleg wil je aanschuiven? Daarvoor kun je soms best een beetje brutaal zijn. Zo heb ik mezelf weleens uitgenodigd voor een vergadering over het tekort aan verpleegkundigen op de arbeidsmarkt, een belangrijk beroepsinhoudelijk thema.”

Nikita is verpleegkundige in het Zuyderland Medisch Centrum en bestuurslid van het Verpleegkundig Staf-bestuur (VSB).

“Als je wilt meepraten, is het belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen en steeds opnieuw een bijdrage te leveren. Je moet volhouden en een lange adem hebben. Werk samen met andere professionals en het management, creëer draagvlak en ga samen aan de slag. Laat zien dat je de kennis en kunde in huis hebt, dat jouw ideeën bijdragen aan betere zorg. Dat is wat we als VAR hebben gedaan, toen we meer invloed wilden op beroepsinhoud en -ontwikkeling.

De VAR was - in tegenstelling tot de VSB nu - niet automatisch betrokken bij onderwerpen die de verpleegkunde raken. Dat moest anders. Niet over ons, maar met ons. Veel inspanningen, het op -stellen van een duidelijke missie en visie en gesprekken met de bestuurder hebben gezorgd dat verpleegkundige thema’s bij het nieuwe VSB en de nieuwe Chief Nursing Officer zijn belegd. Vorige maand is de VAR formeel overgegaan naar VSB.”