“Geen kaasschaaf hanteren maar investeren”

Expertisegebied IC-verpleegkundige gepresenteerd

Met gepaste trots presenteerde de afdeling V&VN Intensive Care vrijdag 14 september in Amsterdam het nieuwe expertisegebied IC-verpleegkundige. Stephanie Kaalberg, voorzitter van V&VN Intensive Care, is hartstikke blij met de totstandkoming van het expertisegebied. “IC-verpleegkundigen uit het hele land hebben hun bijdrage geleverd.” Maar er is ook bezorgdheid over het groeiende tekort aan IC-verpleegkundigen.

Wat is volgens jou de kern van de IC-verpleegkundige?

“De inhoud van het expertisegebied is opgesteld aan de hand van de zeven verpleegkundige rollen, de canmedsrollen. In elke rol zit een extra stuk verdieping. Het vak IC-verpleegkundige vraagt een extra opleidingsinvestering van een kleine twee jaar. Dat levert je ook meer vaardigheden en competenties op. Deze staan beschreven in het expertisegebied IC-verpleegkundige.
Op de Intensive Care verplegen we ernstig zieke patiënten. Je moet dus over genoeg kennis en kunde in het klinisch redeneren beschikken. De patiënt op de IC is kwetsbaar en juist de rol van de IC-verpleegkundige is daarbij heel belangrijk. Zowel voor het behandelen van de patiënt en het begeleiden van de familie als in de samenwerkende rol met andere disciplines.”

Moet je uit een bepaald type hout gesneden zijn om IC-verpleegkundige te worden?

“Je moet ertegen kunnen. Die zeer ernstig zieke patiënt komt ook vaker te overlijden en er spelen meer morele en ethische dilemma’s. En je moet stressbestendig zijn, snel kunnen handelen en anticiperen.”

Wat verwacht je van de toekomst? Er is een groeiend tekort aan IC-verpleegkundigen.

“Die tekorten lopen inderdaad helaas steeds verder op. Daarom is het belangrijk dat raden van bestuur van ziekenhuizen verantwoordelijkheid nemen voor het lange termijnbeleid. Ze moeten continu mensen opleiden. Als ze zeggen; ‘we leiden nu even niet op’, heb je meteen een gat. Als een IC-verpleegkundige vertrekt, ben je namelijk twee jaar verder voordat je iemand hebt opgeleid op dit niveau. We moeten de kwaliteit bewaken.”

Ziekenhuizen moeten continu de opleiding tot IC-verpleegkundige aanbieden. Is dat genoeg?

“In het verleden is de kaasschaaf gehanteerd en is er bezuinigd. Nu is er een tekort aan IC-verpleegkundigen. Willen ziekenhuizen kwalitatief goede zorg bieden dan zullen zij continu moeten blijven investeren in hun eigen personeel. Er moet genoeg budget zij voor scholing en deskundigheidsbevordering. Er moet naast een goede salariëring ook genoeg ruimte zijn om scholing te volgen. Tevens moet er aandacht zijn voor duurzame inzetbaarheid en loopbaan ontwikkelmogelijkheden op de IC. ”

Door de groeiende tekorten stijgt ook de werkdruk. Uit recent onderzoek van accountantsorganisatie EY blijkt dat het personeelsverzuim en de zorg in de afgelopen vijf jaar niet zo hoog is geweest. Merk jij dit ook onder IC-verpleegkundigen?

“Verpleegkundigen zijn erg met de zorg voor anderen bezig zijn, hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en willen het goed doen. En juist nu de bezetting soms zo krap is, wordt er veel van ze gevraagd. Ze moeten bijvoorbeeld bijspringen als een collega ziek is. En het werk, op een intensive care waar veel morele dilemma’s spelen, vraagt al heel veel van je. Het ontbreekt vaak aan de tijd om eens rustig met elkaar te praten; wat doet het nu met ons. Daar werkelijk bij stil te staan. Verpleegkundigen willen blijven zorgen, maar vergeten zichzelf daar soms in. Je ziet echt wel vaker dat die balans wordt verstoord. We moeten met elkaar zorgen dan de balans goed blijft.

Duurzame inzetbaarheid van IC-verpleegkundigen is alleen mogelijk als er genoeg personeel is dat ook voldoende ruimte krijgt om het vak goed uit te oefenen. De randvoorwaarden en arbeidsomstandigheden moeten gewoon goed zijn en daar moeten de werkgevers voor zorgen. De druk van registratielast moet verminderen, want de verpleegkundige wil er zijn voor zijn patiënt en diens naasten.”

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.