'Ik wil bij sondes gewoon een professionele overdracht'

Als wijkverpleegkundige heb je niet vaak te maken met sondes. De wijkverpleegkundigen die wél cliënten met PEG-, PRG- en PEJ-sondes zien, zouden graag een completere overdracht hebben vanuit het ziekenhuis. “Ik juich dat van harte toe”, zegt Koosje van Zweeden, kinderverpleegkundige bij KinderThuisZorg Nederland in Rotterdam.

Naast een completere overdacht wil de wijkverpleging meer eenduidigheid in de protocollen en zijn er verschillen in de zorg voor kinderen of volwassenen. Dit blijkt uit een knelpuntenanalyse die in opdracht van V&VN is uitgevoerd.

Koosje van Zweeden ziet vijftien tot achttien kinderen per jaar bij wie ze dan vooral PEG-sondes verzorgt. Een completere overdracht vanuit het ziekenhuis ziet ze liever vandaag dan morgen gebeuren. “Gelukkig kennen we al veel kinderen uit het voortraject, maar het zou gewoon heel fijn zijn als je een compleet verhaal krijgt. Een verhaal waarin je hoort wat er gebeurd is met het kind en antwoord op de vraag krijgt hoe de opname is gegaan. Hoe is de ingreep gegaan, zijn er complicaties opgetreden, dat soort bijzonderheden.”

Zelf ontdekken

“Waar wij dan weleens tegenaan lopen, is dat we soms niet weten op welke lengte de sonde afgestemd moet worden. Dan moet daar het plaatje vastgeklemd worden, dat is op een bepaald aantal centimeters en dat weet je vaak niet als het kind naar huis komt. Dat moeten we zelf zien te ontdekken. Zo van: Oh, hij staat nu op 14 of 16 centimeter, dan zetten wij er maar een streepje neer. Maar dat is nou net wel informatie die we van tevoren hadden willen weten. Natuurlijk verschuift het aantal centimeters als het kind groter wordt, maar dan heb je in ieder geval wel een uitgangswaarde. Daar ga ik dus achteraan bellen.”

Dat blijft voorlopig wel zo, denkt Van Zweeden. “Vooral omdat vaak wordt gedacht dat ouders het juiste verhaal kunnen vertellen. Bij volwassen patiënten ligt het weer anders, omdat die beter zelf kunnen navertellen wat ze in het ziekenhuis hebben gehoord. Maar vanuit mijn professionaliteit wil ik bij kinderen eigenlijk gewoon een professionele overdracht. Ouders van kinderen kunnen dat toch niet helemaal goed overbrengen.”

Favoriete stoel

“Iets anders is dat kinderen moeite hebben om te begrijpen waarom ze een sonde in hun buik hebben gekregen. Die hebben speciale aandacht nodig om bijvoorbeeld trauma’s te voorkomen. Dan praat je over angst. Afwerend gedrag. Waar wij dan weer mee te dealen hebben. Gelukkig hebben wij de beschikking over goede tools vanuit de Traumavrije Kindzorg en dat kan heel mooi uitpakken."

"Ik had laatst een jongetje dat alles heel eng vond. Totdat ik merkte dat hij in de woonkamer een favoriete stoel had. Daarin wilde hij wél worden behandeld. Hij mocht van mij met een gaasje op zijn buik spelen, gaf hem een stukje regie en ik deed gewoon mee. Er ontstond een mooi samenspel waarbij het uiteindelijk lukte om met hem de PEG-sonde te verzorgen. Inderdaad, dat kost dan wat meer tijd, maar die neem ik dan gewoon. En als daardoor andere afspraken later gaan plaatsvinden, dan bellen we de ouders van de volgende afspraak op dat het iets later wordt.”