Het beste medicijn in de nacht

Een winterse zon schijnt door de ramen van ons ziekenhuis. De sfeer op de afdeling is luchtig, want het weekend is in zicht. Deze ochtend bezoek ik André. Hij is nog geen zestig jaar en heeft uitgezaaide kanker. Genezen is voor hem niet meer mogelijk. Zijn behandeling is gericht op het verkrijgen van tijd en verlichten van de klachten. De verlichting die we vandaag zullen ontdekken, zie ik nog niet aankomen.

In de afgelopen tijd is André in toenemende mate benauwd en vermoeid. Hij is opgenomen omdat hij een longontsteking én longembolieën heeft. Antibiotica, bloedverdunners, zuurstof en dexamethason moeten helpen.

Ondanks zijn praatjes, grappen en humor is André ook een introverte man. Spreken over zijn gevoel en emoties vindt hij moeilijk. Maar hij kan er niet meer omheen. Hij heeft net een aantal heftige gesprekken achter de rug met zijn behandelend arts. De ernst van de situatie is pijnlijk duidelijk geworden.

Angst en paniek

André ligt op een eenpersoonskamer. Overdag heeft hij afleiding van bezoek en vele zorgverleners. Maar in het donker van de nacht wordt hij beslopen door intense gevoelens van angst. De gedachte 'ik ga dood' laat hem niet los. Gevoelens van paniek overspoelen hem. Weer in slaap vallen lukt niet. Deze moeilijke nachten ervaart hij als lijden. 
 
Ik ontmoet hem na wéér een moeilijke nacht. De rustgevende medicatie heeft nauwelijks effect. Hij vertelt over een eerdere periode van angst in de nacht, vlak nadat hij hoorde dat hij kanker heeft. Ook toen werd hij vaak in paniek wakker. Ik vraag hem hoe hij daar mee omging. “Mijn vrouw was er”, antwoordt hij.

Niets zo troostend als ’s nachts tegen je grote liefde aan kruipen. Thuis was zij er met een luisterend oor. Ze had woorden die hem geruststelden. Haar lichamelijke nabijheid was voor hem een baken van rust in de heftigheid van de nacht. Hij hoefde de strijd niet alleen te voeren. Haar nabijheid bracht hem altijd verlichting.

De laatste keer dat zij bij elkaar sliepen is alweer maanden geleden. De kanker maakt dat hij niet meer kan traplopen. Hij slaapt alleen beneden, zij ligt boven in hun tweepersoonsbed. Zo dichtbij, maar ook zo ver weg. Na al die jaren huwelijk in de nacht gescheiden zijn, is moeilijk voor André en zijn vrouw. Weer samen slapen. Ze hebben het zo gemist. Wat zou het fantastisch zijn.

Ons ziekenhuis is sinds kort de trotse bezitter van twee koppelbedden. Een koppelbed is een logeerbed met een speciaal matras. Het sluit naadloos aan op een ziekenhuisbed. Hierdoor ontstaat een tweepersoonsbed, zodat patiënten naast hun geliefden kunnen liggen.

Helden

Deze bijzondere bedden zijn te danken aan een paar enthousiaste verpleegkundigen van onze chirurgische oncologie-afdeling. Met het zwemevenement 'Swim to fight cancer' hebben ze genoeg bij elkaar gezwommen om de koppelbedden aan te schaffen. De collega’s die zich hier met hart en ziel voor hebben ingezet, zijn wat mij betreft helden. De koppelbedden zijn net binnen en staan nog ingepakt te wachten op hun eerste gebruiker.

Als ik met André praat, ontstaat er razendsnel een plan. We kunnen meer voor hem doen. Meer dan alleen de rustgevende medicatie. Zou zijn vrouw willen blijven slapen? En dan niet op een stretcher náást zijn bed, maar samen ín het koppelbed.

We zullen een beetje moeten pionieren, want we hebben de bedden nog nooit gebruikt. We weten niet precies hoe we het bed in elkaar moeten zetten. Maar ach, met een goede gebruiksaanwijzing moet het vast goed komen. We zijn niet voor niets verpleegkundigen, wij zijn niet voor één gat te vangen.

Samen op avontuur

André wordt direct enthousiast. Zijn vrouw toont een lach en een traan. Ze is geraakt door het voorstel. Het echtpaar wil graag als proefpersoon fungeren. Het voelt alsof we samen een klein avontuur aangaan.

Samen met een collega haal ik het bed op aan de andere kant van het ziekenhuis. We genieten van het vooruitzicht dat André een fijne nacht tegemoet gaat. Het geeft energie om iets voor hem te kunnen betekenen.

De ruimte op de afdeling is schaars, maar we schuiven met patiënten op de afdeling. Hierdoor komt er een tweepersoonskamer vrij voor het echtpaar. We dopen het grappend om tot een luxe suite. Het viersterrenhotel aan de overkant is er niets bij! Wanneer we het bed opzetten, roept André aanwijzingen. Zijn technische inzicht helpt ons vooruit. We zijn een bont stel en we genieten er allemaal van.

Als een koning

Als het bed staat, neem ik afscheid van André. Hij ligt als een koning in zijn bed. Hij heeft een logeerpartij met zijn vrouw voor de boeg. Zij heeft zelfs hapjes en een wijntje meegenomen. Ik hoop dat ze kunnen genieten. Herinneringen kunnen maken. Dat de ziekte even wat verder weg kan zijn. Zij zullen vanavond, voor het eerst sinds lange tijd, samen in slaap vallen.

En vannacht, wanneer de angst zich weer aandient, is zij er. Zijn baken van rust. Het beste medicijn in de nacht, denk ik met een glimlach.