Kleurrijke ontmoetingen tijdens mijn eerste weken in de gehandicaptenzorg

"Kijk, dit is mijn eigen boerderij." Met een trotse blik wijst Johan naar de grote tafel in zijn woonkamer. Die staat vol met zwart-wit gevlekte koeien grazend in kunstgras, een stal met een felrood dak en daarnaast een stuk of zes knalgroene tractoren. Keurig op een rij. "Best duur spul hoor, al die miniaturen", licht hij verder toe terwijl ik het geheel bewonder.

In zijn eigen appartement op de zorgboerderij waar hij woont, heeft Johan in het klein een boerenlandschap weten te realiseren. Zo zie ik in één oogopslag hoe belangrijk deze plek voor hem is. Precies wat zijn moeder me al had verteld: alle prikkels worden hem soms even te veel, maar Johan wil niets liever dan op de boerderij blijven.

De kamer van Jasper, die woont in een woongroep met acht huisgenoten, ziet er weer heel anders uit. "Ik ben gek op konijnen en ik heb er zelf ook twee. Die staan in de achtertuin en ik verzorg ze iedere dag. De begeleiding zegt dat ik dat heel goed doe."

Jaspers muren hangen vol met foto’s van zijn pluizige huisdieren én met zorgvuldig binnen de lijntjes ingekleurde platen van eenhoorns. "Die zijn magisch en brengen geluk", aldus een serieus kijkende Jasper wanneer ik informeer naar wat hij zo mooi vindt aan deze wezens. Voor mij een mooi bruggetje naar een vraag over zijn stemming, want zo gelukkig voelt Jasper zich de laatste tijd niet, heeft zijn persoonlijk begeleider mij aangegeven.

Ook bij Rachel thuis is het een enorme beestenboel. Niet door wat er aan de muur hangt of door troep die haar twee kleine kinderen hebben gemaakt, maar doordat haar poes net jonkies heeft gekregen. En door de kleurrijke papegaai, die vanuit zijn kooi in de hoek van de kamer het hoogste woord voert.

Hij is het er duidelijk niet mee eens dat Rachel en ik een gesprek proberen te voeren over hoe het met haar gaat en hoe ze het rooit als alleenstaande moeder. Steeds harder roept hij zijn eigen naam, en hij vertelt er meteen bij wat hij van ons wil. "Lorre… koekje!" Pas nadat hij zijn felbegeerde snackje door de tralies heen heeft aangepakt, kan ik rustig luisteren naar Rachels verhaal.

Overweldigende emoties

Een paar weken geleden begon ik aan mijn nieuwe baan als verpleegkundig specialist ggz in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Nog niet eerder heb ik in korte tijd zo veel verschillende plekken bezocht. Ik reis van hot naar her in de hele regio om mensen in hun eigen woonomgeving te behandelen voor hun psychiatrische klachten.

Iedereen heeft zijn of haar eigen krachten én kwetsbaarheden. Bij dat laatste mag ik een beetje meedenken. Van vragen over psychofarmaca tot behandeling om meer controle te krijgen over soms oh zo overweldigende emoties, het komt allemaal voorbij.

Van de openheid en gastvrijheid waarmee mijn cliënten me in hun privédomein ontvangen, krijg ik stiekem een klein beetje een brok in mijn keel. Van boerderij tot beestenboel: mijn nieuwe baan brengt me naar de meest kleurrijke plekken!