'Weer een verbogen bril'

Baf! Met een doffe klap botst zijn elleboog tegen mijn rechterslaap. Terwijl ik opsta kijk ik vlug waar mijn bril is gebleven. Een meter verderop ligt hij me zieligjes aan te staren. Eén van de ijzeren pootjes is helemaal verbogen. ‘Gaat het?’ Een collega kijkt me bezorgd aan. Ik wrijf voorzichtig over de zijkant van mijn gezicht. Het gloeit. ‘Nou, die past niet meer hoor.’ We lachen allebei wanneer ik tevergeefs probeer de bril weer recht op mijn hoofd te krijgen.

Het is niet de eerste keer dat mijn bril sneuvelt. Ongeveer vijftien jaar geleden kreeg ik ook een klap tegen mijn gezicht. Ik zie nog voor me hoe angstig Jonah keek, terwijl we probeerden hem vast te houden. Vlak voor de avondmaaltijd was hij ineens compleet buiten zinnen geraakt en had hij geprobeerd dwars door de afdelingsdeur heen te beuken. Wat we ook deden, wat we ook zeiden, Jonah kalmeerde niet.

Het gewapende glas begon al te barsten toen mijn collega haar alarm indrukte. Tot in de separeerruimte bleef Jonah om zich heen slaan en schoppen. Volgens mij was het zijn linkerbeen die mij raakte. De bult onder mijn oog en mijn kapotte bril waren stille getuigen van dit schrijnende tafereel.

Stemmen in zijn hoofd

Toen ik hem er later over sprak, vertelde Jonah over de stemmen in zijn hoofd. Die hadden die dag eindeloos herhaald dat iemand zijn moeder iets aan zou gaan doen. Eerst fluisterend, maar na een tijdje schreeuwden ze het uit. Jonah’s hoofd ontplofte zowat. Hij was in paniek en wist dat er maar één ding op zat: hij móest naar zijn moeder toe om haar te beschermen. Geen gesloten afdelingsdeur die hem tegenhouden kon.

‘Sorry van je bril, Krissie. Ik was echt totaal de weg kwijt.’ Ik legde Jonah uit dat excuses niet nodig waren, de pootjes waren immers zo weer rechtgebogen. Samen maakten we een plan om te voorkomen dat zo’n situatie zich weer zou voordoen. Jonah leerde praten over zijn psychose en wij leerden hoe we op tijd konden signaleren dat het minder goed met hem ging.

‘Oké jongens, we gaan evalueren. Kunnen jullie even aan de zijkant gaan staan?’ De stem van de agressietrainer klinkt hard door het lokaal en ik schrik op uit mijn gedachten. ‘Oh jee, heb ik dat gedaan? Het spijt me, Krissie!’ Pas nu we allemaal uit staan te blazen naast de schuimrubberen matten, ziet de psychiater hoe scheef mijn bril op mijn hoofd staat. De collega die zojuist werd overmeesterd door vier andere behandelaren schudt haar armen en benen los.

‘Echt wel heftig hoor, om zo vastgepakt te worden. Toch wel goed dat we dit nu eens met zijn allen oefenen.’ Gelukkig was het vandaag een oefening en hoefde zij, in tegenstelling tot Jonah, niet écht bang te zijn. Voordat ik mijn auto start zoek ik op mijn gsm de website van de opticien op. Mooi, tot 17.30 uur geopend.