Op weg naar functiedifferentiatie (2)

<strong>“Vanaf het moment dat minister Bruins naar buiten kwam met zijn voorstel, werd het moeilijk voor sommige collega’s. Er zijn veel aannames en geruchten. Zoals ‘ik mag straks geen acute opnames meer doen’. In de nachtdienst of in het weekend, als er iets meer tijd is, komen de gesprekken en de vragen.”

Lisa Wortel (26) en Rinske Braas (28) maken deel uit van het kernteam dat sinds ruim een jaar bezig is met het ontwikkelen van functiedifferentiatie op de afdeling Intensive & Medium Care (IC-MC) van de Noordwest Ziekenhuisgroep, locatie Alkmaar. Na de zomer starten ze met testen en worden ze – na de acute opname-afdeling en de longafdeling – ook daadwerkelijk een afdeling waar de rollen van verpleegkundige en regieverpleegkundige naast elkaar bestaan. Inmiddels zijn meer afdelingen in het ziekenhuis gestart met het ‘project 2020’.

Klinische lessen met opdrachten

Het kernteam van zeven verpleegkundigen op de IC-MC met verschillende achtergronden en opleidingen, komt regelmatig bij elkaar, geeft updates tijdens de werkoverleggen en heeft vanaf de start klinische lessen verzorgd voor de collega’s. “Daarmee delen we alle informatie; wat is er gebeurd in de hele aanloop naar functiedifferentiatie, wat is er nu bekend, wat kunnen we er in het team mee doen.” Het overgrote deel van ongeveer zeventig verpleegkundigen op de afdeling bezocht de lessen en maakte ook de opdrachten die erbij hoorden. Lisa: “In de terugkoppeling van de opdrachten, kwam alles aan de orde; ook de meningen en emoties, niet alleen de taaie wet.” Ze geeft een voorbeeld van een opdracht: ‘Wat is er in de laatste vijf jaar veranderd in de zorg en wat gaat er de komende vijf jaar veranderen?’ Ook was er een opdracht op basis van de CanMeds-rollen: over welke competenties beschik je al en welke wil je (verder) ontwikkelen. En: wat zijn volgens jou de verschillen tussen mbo en hbo aan de hand van deze rollen. Rinske: “Wat ik goed vond was dat een collega die tégen de functiedifferentiatie is, toch meedeed en de vragen invulde; daardoor werd haar visie onderdeel van de discussie en van de resultaten.”

Steun leidinggevende noodzaak

Het klinkt alsof er op de IC-MC van de Noordwest Ziekenhuisgroep zeeën van tijd zijn om te besteden aan het project 2020. “Nee, integendeel,” zegt Rinske. “Wij zitten ook op een tekort van gemiddeld ruim 10 fte, maar we kunnen hier gelukkig wel tijd aan besteden. Dat zijn kostbare uren, waar we blij mee zijn.” Wel proberen ze de overleggen zoveel mogelijk te plannen voor of na een dienst; ze blijven wat langer of komen terug op een vrije dag. Lisa en Rinske benadrukken de doorslaggevende rol van hun (interim)leidinggevende die veel tijd steekt in individuele gesprekken en begeleiding van het proces. “De collega die dacht dat ze geen acute opnames meer zou kunnen doen, had dat ergens gelezen. Onze leidinggevende Hans Derksen zegt dan: ‘Kom langs met dat verhaal, dan bespreken we dat’. Vervolgens bleek het te gaan om een oud artikel uit 2015. Maar nu de grenzen door minister Bruins zijn aangegeven, zijn er veel meer mensen die vragen hebben over hun eigen rol. Die kunnen bij hem terecht om te bespreken wat ze willen. Hij benadrukt dat niemand iets afpakt van verpleegkundigen, maar dat we door functiedifferentiatie waarde toevoegen aan de patiëntenzorg op de afdeling. Dat is echt belangrijk.”

Afdeling-overstijgende taken

“Voor ons ligt de scheidslijn bij functiedifferentiatie niet bij complexe zorg,” zegt projectleider Ilse Koeten van de Noordwest Ziekenhuisgroep. “Complexe zorg leveren we namelijk allemaal. Wij zien het verschil tussen verpleegkundige en regieverpleegkundige meer in taken die afdeling-overstijgend zijn. Een voorbeeld? De regieverpleegkundige organiseert voor het hele team de scholings-carrousel en heeft daar artsen en afdelingen in de hele organisatie voor nodig. Of ze is verantwoordelijk voor de voortgang en resultaten in een werkgroep. En ja, zij of hij staat zeker ook nog aan het bed.”

Ilse Koeten verwacht dat het ziekenhuis zal uitkomen op een verhouding van gemiddeld zo’n dertig procent regieverpleegkundigen, maar dat kan per afdeling verschillen. “Dat is ook aan de afdelingen; het gaat hier echt ‘bottom-up’, de teams hebben een grote rol.”

Het kernteam van de Intensive & Medium Care wil evenmin naar honderd procent regieverpleegkundigen. Lisa: “Functiedifferentiatie betekent een mix. Het moet recht doen aan ambitie van mensen. Je moet je afvragen: wil ik er voor gaan?” De volgende stap op de afdeling is het vergelijken van de al beschikbare profielen van de regieverpleegkundige, om te bepalen wat het beste past. “Er is nog een hele weg te gaan; begin volgend jaar hopen we te starten met de implementatie, maar tot die tijd blijven we continu evalueren en aanpassen, mét de inbreng van het hele team.”

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.