Overgangsregeling: pas op de plaats

De aankondiging van de overgangsregeling voor verpleegkundigen voor de wet BIG II heeft de afgelopen weken enorm veel losgemaakt onder onze beroepsgroep. Een voorstel dat op papier bedoeld is om de onderlinge samenwerking te verbeteren – omdat de zorg daarom vraagt – zet in de praktijk verschillende collega’s juist lijnrecht tegenover elkaar op de werkvloer. Ook op (social) media zien we snoeiharde discussies die op de man of vrouw worden gespeeld. Laten we, ook als we het niet met elkaar eens zijn, alsjeblieft wel respectvol blijven omgaan met elkaar.

Er is vertrouwen nodig om een succes te kunnen maken van deze grote verpleegkundige hervorming. Vertrouwen vanuit de beroepsgroep, en vertrouwen vanuit de werkgevers. Functiedifferentiatie komt alleen tot stand als verpleegkundigen en werkgevers dit in gezamenlijkheid oppakken. Die gezamenlijkheid lijkt tot nu toe te ontbreken. Op een aantal goede voorbeelden na.

Veel collega’s vinden het onverteerbaar dat hun jarenlange ervaring niet wordt erkend, maar certificaten en diploma’s wel. Dat doet iets met het draagvlak.

Daarom willen we nu een pas op de plaats maken. Ik heb het ministerie van VWS hierover geïnformeerd.

Het vertrouwen moet hersteld worden om samen verder te kunnen. Er moet draagvlak zijn.

De discussie over functiedifferentiatie speelt al veertig jaar. We zien dat in die periode functiedifferentiatie in de praktijk nauwelijks van de grond is gekomen. Daarom is gekozen voor de weg van de wettelijke verankering. Met beroepsdifferentiatie als middel, en functiedifferentiatie als doel.

De afgelopen jaren hebben wij jullie voortdurend betrokken bij dit onderwerp.
We kregen een duidelijke opdracht van jullie mee: wij willen een brede toegang tot het nieuwe beroep. Wij willen erkenning van kennis, ervaring en opleiding. Heb vertrouwen dat we dat nieuwe beroep kunnen uitoefenen. Herregistratie is een mooi moment om dat te toetsen.

Met deze opdracht hebben we de minister en verschillende commissies geadviseerd: regel een brede overgangsregeling met een toetsing achteraf. Want het grootste risico was: geen erkenning voor heel veel (gespecialiseerd) verpleegkundigen. Dat wilden we voorkomen.

Toen kwam de aankondiging van de minister op 5 juni. Toen werd het concreet. Dat heeft vervolgens enorm veel losgemaakt.

Wij kregen steunbetuigingen, maar we hoorden de kritiek ook luid en duidelijk.

We hebben de zorgen actief opgehaald. We zijn het gesprek met zo veel mogelijk verpleegkundigen aangegaan. We gaven uitleg en duiding over de in veel vormen gestelde vraag: ‘wat betekent dit voor mij?’

Verpleegkundigen leggen de lat hoog voor hun beroepsvereniging als het om transparantie en inspraak gaat. En terecht. Dat gaan we beter doen.

Duidelijk is ook dat we niet iedereen hebben gesproken, niet iedereen hebben bereikt. Helaas voelden en voelen veel verpleegkundigen zich niet goed door ons vertegenwoordigd of gehoord. We snappen de behoefte aan hereniging van verpleegkundigen dan ook heel goed. Ook daar ligt een opdracht om het vertrouwen onderling te herstellen.

De aankondiging van de overgangsregeling kwam op een gevoelig moment. In een gespannen arbeidsmarkt, ten tijde van moeizame CAO-onderhandelingen. Dat wakkerde de onrust op de werkvloer verder aan.

We namen de zorgen mee naar Den Haag. Zorgen over de grens van 2003, over de grens van 2012, over de aanvullende scholing, en over de toetsing. De minister zei dat aanpassingen kunnen, als alle andere partijen – opleiders, werkgevers en vakbonden – daar ook mee akkoord gaan. Daar hebben we tot nu toe geen luisterend oor voor gevonden.

Het bleef te stil uit de hoek van de werkgevers. Daardoor blijft er onrust en onduidelijkheid over heel wezenlijke vragen. Raak ik als gespecialiseerd verpleegkundige taken kwijt? Worden er in deze instelling voldoende functies voor regieverpleegkundigen gecreëerd?

Wij roepen de werkgeversorganisaties op zoveel mogelijk duidelijkheid te bieden aan de verpleegkundigen in hun instellingen over de doorontwikkeling van de wet BIG II en de overgangsregeling. We roepen verpleegkundigen en VAR’en op om in hun instellingen het gesprek met hun directies en besturen aan te gaan.

Want wat je van de wet ook vindt, de aankondiging ervan heeft na jaren stilstand wel iets losgemaakt. De wet is een breekijzer om de praktijk te veranderen. En dat is wat we nu zien gebeuren. In de proeftuinen waar vooruitstrevende werkgevers samen met verpleegkundigen hebben opgetrokken om van functiedifferentiatie een succes te maken. En bij hun collega’s die nu inzien dat ze er te lang mee hebben gewacht.

Laten we niet op antwoorden wachten, maar ze samen formuleren.

Wij willen op korte termijn weer in gesprek met werkgevers, ministerie, bonden en opleiders over hoe het vertrouwen kan worden hersteld en hoe we van functiedifferentiatie een succes kunnen maken. We willen ook op korte termijn bijeenkomsten organiseren waar verpleegkundigen in gesprek kunnen met V&VN, werkgevers, opleiders, de bonden en het ministerie van VWS.

Wat mij betreft voeren we die gesprekken vooral ook daar waar ze het best thuishoren: op de werkvloer, tussen collega’s, over hoe zij het samen aan kunnen pakken. En over hoe we hier afspraken over kunnen maken tussen verpleegkundigen en werkgevers.

We zullen het resultaat van deze gesprekken in een peiling aan onze leden voorleggen. Jullie hebben het laatste woord.

Laten we de enorme energie die de discussie over de overgangsregeling heeft losgemaakt, gebruiken om de praktijk te verbeteren. Met een regeling en een wet die recht doen aan de kennis, ervaring, opleiding en ambitie van verpleegkundigen. Het werkt alleen als er daadwerkelijk functies komen, er alleen scholing nodig is voor nieuwe competenties en verantwoordelijkheden, en als verpleegkundigen overal bij betrokken worden.

Laten we ons hier samen sterk voor maken. Voor samenwerking die het beste uit elke collega haalt – mbo-, inservice- en hbo-opgeleid. In het belang van de best mogelijke zorg voor onze patiënten en cliënten.

Hartelijke groet,
Sonja Kersten, directeur V&VN

Naschrift
Minister Bruins (VWS) heeft inmiddels laten weten meer tijd uit te trekken voor overleg over de overgangsregeling. Lees het bericht hier.

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.