Psychiatrische problematiek in het ziekenhuis (1)

‘Net als wij, staat de arts met zijn rug tegen de muur’

Een nachtdienst from hell, zo omschrijft verpleegkundige Barbara de nacht waarin een patiënt met niet-aangeboren hersenletsel blijft weglopen en agressief gedrag vertoont. “Psychiatrie ziet er geen psychiatrie in, maar somatisch is het zeker niet. Niet te doen op een verpleegafdeling.”

“De patiënt in kwestie werd overgebracht van de medium care naar de neurologieafdeling, waar ik al twintig jaar werk. Hij heeft niet-aangeboren hersenletsel als gevolg van een hersenbloeding, een delier en een posttraumatische stressstoornis (PTSS), waardoor hij zich snel angstig en bedreigd voelt. De afdeling psychiatrie is betrokken, maar de psychiater beoordeelt dat zijn gedrag het gevolg is van niet-aangeboren hersenletsel en de delier. Geen psychiatrisch beeld. Wij zien een patiënt die onrustig is en agressief gedrag vertoont. Hij komt vaak zijn kamer uit, de afdeling op. Overdag krijgt hij die vrijheid. Dan is er voldoende personeel. ’s Nachts staan we met twee verpleegkundigen op twintig patiënten. De patiënt krijgt daarom ’s nachts medicatie om rustig te worden. In de praktijk werkt dit niet. De patiënt blijft onrustig, ondanks de medicatie. Zo ook deze betreffende avond.”

Agressieve patiënt

“Die nacht sta ik met één andere collega op de afdeling. De patiënt blijft nog geen vijf minuten op zijn kamer of hij staat alweer op de gang en loopt richting de lift óf de kamers van andere patiënten. Als we hem terug naar zijn kamer proberen te begeleiden, wordt hij agressief. Hij blijft herrie maken en zijn kamer uitkomen. We hebben een spuugbakje met lepels op de deurklink gelegd, zodat we de lepels horen vallen als hij de deur opent. Andere patiënten kunnen niet slapen en zijn bang. We besluiten dat mijn collega zich alleen met hem bezighoudt, zodat ik me kan richten op de andere patiënten. De situatie is gevaarlijk. De patiënt dreigt door de medicatie constant te vallen en is agressief. Mijn collega roept mij er om de haverklap bij voor hulp. Op die momenten is er niemand voor de andere patiënten. Tot twee keer toe moeten we de beveiliger bellen. Ook bellen we de neurochirurg, zijn hoofdbehandelaar. Hij beaamt wat wij voelen: de situatie is niet te doen. Maar behalve het advies van de psychiater opvolgen en aan de medicatie sleutelen kan ook hij niks doen. Fixeren is geen optie, vanwege de PTSS van de patiënt. Net als wij, staat de arts met zijn rug tegen de muur.”

Situatie escaleert

“Ik snap dat de afdeling psychiatrie er niet is om verpleegkundigen op somatische afdelingen te ontlasten, maar er zit een grens aan wat we aankunnen. De ochtend na deze nachtdienst was ik kapot en mijn collega kon je ook opvegen. Er wordt bezuinigd op de psychiatrie. Wij zien steeds vaker patiënten die verward zijn, maar die vanwege een somatische aandoening in het ziekenhuis belanden. Ze laten een ingewikkeld beeld zien. Als er niet voldoende personeel is om die patiënten één op één te begeleiden, worden de patiënten de dupe. In dit geval is de patiënt een nacht later – ondanks de afspraken – gefixeerd. Triest, maar het kon niet anders vanwege de veiligheid. Na een aantal dagen escaleerde de situatie verder, waardoor de patiënt uiteindelijk toch is opgenomen op de afdeling psychiatrie.”

Steun op social media

“Mijn ervaring heb ik gedeeld op social media. Het helpt om het erover te hebben. Mensen kwamen met eigen ervaringen en tips. Zo blijkt er een ziekenhuis te zijn met een speciale afdeling voor patiënten met een somatische aandoening die ontspoord gedrag vertonen, maar voor wie de afdeling psychiatrie niet de juiste plek is. Ik kreeg ook berichten van mensen die wilden weten hoe het met mij ging of die me sterkte wensten. Een verpleegkundige die in een gevangenis werkt reageerde: ‘Het is dat ik moet werken, anders was ik een nachtdienst bij je gekomen.’ Ik heb geen idee hoe we dit soort situaties in de toekomst kunnen voorkomen. Het zou mooi zijn als we voor dit soort nachten extra verpleegkundigen zouden hebben, maar zelf dat was in deze situatie niet de oplossing geweest. Acht uur achter één persoon aanrennen is niet te doen. Je kunt nog zo professioneel zijn, maar dat houd je als mens niet vol.”

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.