Het Kennisinstituut V&VN: Jij bepaalt mee welke kennis nodig is!

V&VN maakt dit najaar een vliegende start met het Kennisinstituut V&VN: een toegankelijk online platform dat verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit alle sectoren samen gaan opbouwen. Doel: het vergroten van onze kennis in de praktijk en een verdere professionalisering van het vak. We vroegen Catharina van Oostveen, V&VN-bestuurder en verpleegkundig decaan in het Spaarne Gasthuis, wat het Kennisinstituut V&VN is en waarom het zo belangrijk is dat wij daar met z’n allen actief een steentje aan bijdragen.

Waarom heeft V&VN een Kennisinstituut opgericht?

“We lopen in ons dagelijks werk allemaal weleens ergens tegenaan: je hebt als verzorgende IG bijvoorbeeld een cliënt met aanhoudende jeuk. De oorzaak is moeilijk te achterhalen, dus twijfel je wat je het best kunt doen om het leed van je cliënt te verzachten. De huid insmeren met een verkoelende zalf? Of toch de huisarts bellen?

Een richtlijn biedt wetenschappelijk onderbouwde adviezen, maar misschien heb je als verpleegkundige, verzorgende of verpleegkundig specialist wel behoefte aan advies bij knelpunten waarover nog geen richtlijnen of handreikingen bestaan. Of is het ingewikkeld om een richtlijn even snel te raadplegen omdat die 160 pagina’s telt. Het kan ook zijn dat je bepaalde vaardigheden wilt aanleren maar niet weet waar je hiervoor terechtkunt.

Daarom heeft V&VN het Kennisinstituut opgericht. Het biedt oplossingen bij knelpunten en sluit aan op de kennis- en ontwikkelbehoeften van verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit alle sectoren. Zo kan iedereen werken volgens de laatste inzichten uit de wetenschap én de praktijk, en op basis van positieve ervaringen en wensen van cliënten, patiënten en bewoners. Ook wel evidence based practice genoemd.”

V&VN laat al knelpuntenanalyses uitvoeren en nieuwe richtlijnen en handreikingen ontwikkelen. Wat voegt dit Kennisinstituut dan toe? En wat hebben verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten daaraan?

“We hebben ons de afgelopen jaren vooral op kennisontwikkeling in de wijk gericht. Het Kennisinstituut V&VN is er voor zorgprofessionals uit álle sectoren. Want als verzorgende IG in de ouderenzorg kom je in je werk andere knelpunten tegen dan een verpleegkundige in de ggz.

Het Kennisinstituut V&VN bundelt alle beschikbare kennis en gaat ervoor zorgen dat de laatste inzichten uit de wetenschap én praktijk snel, eenvoudig en toegankelijk online te raadplegen zijn. Dat kunnen richtlijnen zijn, maar ook instructievideo’s of praktijkkaarten. Zo kun je op elk moment van de dag én nacht optimaal je werk doen. En dat is hard nodig! We staan voor een enorme maatschappelijke opgave en grote veranderingen in de uitoefening van ons vak.

We moeten de best mogelijke zorg bieden aan een steeds ouder wordende bevolking, die bovendien veel langer thuis blijft wonen. Doe je dat niet, dan weet je niet of je zorg levert met het beste resultaat. Het zou zelfs kunnen dat je zorg biedt die niet effectief is, of zelfs schade toebrengt. Bovendien weet ik zeker dat evidence based practice veel meer voldoening geeft omdat je ziet dat deze manier van werken de kwaliteit van leven van je patiënt, cliënt of bewoner vergroot.”

Betekent de oprichting van het Kennisinstituut V&VN dat de expertise van verzorgenden en verpleegkundigen als steeds belangrijker wordt gezien?

“We zijn er nog niet, maar we zien echt dat er een beweging gaande is waarbij de zeggenschap en de kennis van verzorgenden en verpleegkundigen beter worden verankerd in zorgorganisaties. Ook het ministerie van VWS erkent dat in een sterk vergrijzende samenleving de verpleegkundige zorg steeds belangrijker wordt. Daarom wil het voor de komende vier jaar een substantieel bedrag uittrekken voor de ontwikkeling van kennis, richtlijnen en kwaliteitsinstrumenten. En voor zogeheten implementatieproducten, zoals praktijkkaarten, video’s en e-learnings, die ervoor moeten zorgen dat de richtlijnen ook worden opgevolgd. Want daarmee wordt de kwaliteit van het verpleegkundig handelen vergroot. En dat is het beste voor de patiënt, cliënt of bewoner.”

Stel, ik wil als verpleegkundige onderzoek doen. Kan ik dan ook bij het Kennisinstituut V&VN terecht?

“Jazeker! Wil je je verder ontwikkelen in je vak, dan kun je straks via de webpagina van het Kennisinstituut V&VN in contact komen met onderzoekers, hoogleraren, lectoren of practoren op een bepaald expertisegebied. Nog een voordeel: als je als verpleegkundig onderzoeker subsidie wilt aanvragen bij ZonMw kun je op den duur via het Kennisinstituut een aanvraag voor een steunbrief indienen.”

Hoe kunnen verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten helpen het Kennisinstituut V&VN verder op te bouwen?

“Het Kennisinstituut kan pas echt slagen als verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit alle sectoren hun stem laten horen! Daarom organiseren we op 18 september een pilot-bijeenkomst, gevolgd door een brede online raadpleging in oktober en november waarmee we alle verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in Nederland willen bereiken. Vervolgens kun je in alle stadia van de ontwikkeling van nieuwe richtlijnen en kwaliteitsinstrumenten invloed uitoefenen.

Laat V&VN weten tegen welke knelpunten jij in je dagelijkse werk aanloopt, welk kennis jij mist om je werk goed te kunnen doen en welke vaardigheden je zou willen aanleren of verbeteren. Ook zijn we benieuwd hoe en in welke vorm we jou de kennis het beste kunnen aanbieden. Welke praktische hulpmiddelen en ondersteuning heb je nodig?

Het resultaat van de achterbanraadpleging vormt de basis voor de kennis- en ontwikkelagenda van het Kennisinstituut V&VN. Vervolgens heb je ook inspraak in de ontwikkeling van nieuwe richtlijnen en implementatieproducten. Bijvoorbeeld door je aan te melden voor een richtlijnwerkgroep, of een proeftuin: hierin probeer je een richtlijn uit in je dagelijkse werk en geef je feedback.

Alle verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten zijn welkom om mee te denken. Hoe meer we vertegenwoordigd zijn, hoe beter!”

Bron: V&VN Magazine 3-2023 | Tekst: José Bernard en Jolien Verlaek