‘Verpleegkundig specialist kan in sommige gevallen ook lijkschouwing doen’

“Bij verwacht overlijden zou een verpleegkundig specialist in het verpleeghuis ook een lijkschouwing kunnen doen”, zegt Inge Rinzema, voorzitter van V&VN Verpleegkundig Specialisten, naar aanleiding van een artikel in Trouw afgelopen dinsdag. V&VN (VS) is met andere zorgpartijen en het ministerie van VWS hier al langere tijd over in gesprek.

In het artikel in Trouw delen twee nabestaanden hun verhaal. In beide gevallen overleden hun ouders ’s nachts in een verpleeghuis. Ze moesten tot de volgende ochtend wachten op een arts voor de lijkschouwing, ondanks het verzoek om dit meteen te laten doen.

Rinzema werkt zelf als verpleegkundig specialist (VS) in een verpleeghuis. “Het zijn verdrietige casussen. Zo zien we de ouderenzorg niet voor ons. Ik herken het geschetste beeld ook niet. Ik bespreek de opties vooraf altijd door met de familie. Als het gaat om verwacht overlijden kan een lijkschouwing de volgende ochtend plaatsvinden. Maar als er bezwaren zijn om te wachten, dan wordt er ’s nachts wel een lijkschouwing gedaan”, legt ze uit.

Taakherschikking

Rinzema ziet hier ook een rol voor de verpleegkundig specialist. “Er is een tekort aan specialisten ouderengeneeskunde. Op dit moment werken er zo’n zevenhonderd verpleegkundig specialisten als zelfstandig bevoegd regiebehandelaar in verpleeghuizen door heel Nederland. In sommige gevallen – bij verwacht overlijden in de intramurale ouderenzorg – zou een verpleegkundig specialist een lijkschouwing kunnen doen. Er is ’s nachts natuurlijk ook niet overal een verpleegkundig specialist in de buurt, maar het betekent wel dat er in totaal meer zorgprofessionals zijn die een lijkschouwing zouden kunnen doen. Dat helpt.”

Op dit moment staat er in de wet dat alleen artsen of gemeentelijk lijkschouwers een lijkschouwing mogen doen. Wel wordt er gekeken naar de taakherschikking bij lijkschouwing. Uit onderzoek van VWS blijkt dat verpleegkundig specialisten en physician assistants (PA’s) onder bepaalde voorwaarden zouden moeten kunnen schouwen. Daar vinden gesprekken over plaats met V&VN en andere zorgpartijen.

Allerlaatste stukje

Rinzema vindt het een heel logische stap. “Ik behandel mijn cliënten vanaf het moment dat ze hier worden opgenomen tot het ontslag of overlijden, dus ook het onderliggend lijden waaraan iemand uiteindelijk overlijdt. Het is heel krom dat ik voor het allerlaatste stukje, de lijkschouwing, een vaak voor de familie onbekende arts moet inschakelen. Vervelend voor de familie, maar ook voor mij als verpleegkundig specialist. Als we hiervoor worden opgeleid, kunnen we lijkschouwing onder bepaalde voorwaarden ook doen.”