Verpleegkundigen en verzorgenden deze zomer oververhit en onderbezet

Bijna 50 procent van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden ervaart deze zomer meer werkstress dan vorige zomer. Slechts 10 procent ziet een verbetering ten opzichte van vorig jaar. De overige 40 procent geeft aan dat de zomerperiode altijd stressvol is. Dit blijkt uit de jaarlijkse zomerpeiling van V&VN, ingevuld door bijna 1000

De ervaren werkstress wordt veroorzaakt door het grote structurele tekort aan collega's, collega’s die op zomervakantie zijn, invallers die niet altijd op komen dagen, en zelfs bezuinigingsmaatregelen vanuit het management die júist in de zomer worden ingevoerd. Kortom: verpleegkundigen en verzorgenden die niet op vakantie zijn, moeten alles op alles zetten om deze hete en onderbezette zomer door te komen en niet oververhit te raken.

56 procent van de respondenten geeft aan dat de werkgever zijn/haar best doet om de werkdruk in de zomer te verlagen. De overige 44 procent geeft aan dat hun werkgever weinig tot geen maatregelen heeft getroffen om de werkdruk te verlichten. Als voornaamste reden daarvoor wordt gegeven dat er eenvoudigweg geen personeel te vinden is. Dat is een onthutsende constatering gezien het ook al dramatische beeld van vorige zomer. Tel daarbij op de aanhoudende hoge werkdruk en werkstress die verpleegkundigen en verzorgenden ervaren.

De maatregelen die instellingen nemen om de werkdruk te verlagen zijn niet anders dan voorgaande jaren. Bijvoorbeeld het sluiten van bedden of hele afdelingen. In de wijk zijn er patiëntenstops en verpleegkundigen en verzorgenden geven aan dat er ook gekort wordt op de vaak toch al te korte tijd voor cliënten. Zo krijgen cliënten bijvoorbeeld minder tijd om te douchen. Werkgevers die naar extra personeel (blijven) zoeken, kijken inmiddels ver buiten hun grenzen. Van de inzet van scholieren tot en met management en artsen.

“Bij ons worden scholieren met een vakantiebaan ingezet, bijvoorbeeld als huiskamer-assistent.”
- verzorgende, verpleeghuis

“Wij trainen extra artsen en verpleegkundig specialisten om voor ons in te vallen; ook draaien de managers reguliere consulten.”
- verpleegkundige, ziekenhuis

“Bij ons wordt personeel van andere afdelingen ingezet. Zoals mensen van P&O, de facilitaire dienst en financiële medewerkers. Ze worden allemaal ingezet als helpende handjes.”
- verpleegkundige, verpleeghuis

Sonja Kersten, directeur V&VN: “Waar voor velen in de zomer een rustige periode aanbreekt, is dit voor verpleegkundigen en verzorgenden allerminst het geval! Met deze krapte op de arbeidsmarkt blijft het lastig om de roosters rond te krijgen en iedereen de zorg te bieden die nodig is. Het is moeilijk (nieuw) personeel te vinden, maar ik mis vooral de focus op het koesteren van de huidige professionals. Het is van het allergrootste belang om de huidige verpleegkundigen en verzorgenden te behouden en de uitstroom zoveel mogelijk te beperken. Dát is de sleutel voor een echte oplossing. Kort voor een zomerperiode lukt dat niet, daarom is dit iets waar continu aandacht voor moet zijn. Het wordt ieder jaar weer zomer en er is ook ieder jaar een griepepidemie. Deze extra pieken kun je alleen oplossen door vooruit te denken. Het best doe je dat samen met de zorgprofessionals: als zij zeggenschap hebben binnen de organisatie en autonomie over hun vak dan stimuleert dat. En tevreden medewerkers trekken nieuwe medewerkers aan. Het alternatief is voortploeteren. En daardoor het risico blijven lopen dat (nieuwe) medewerkers ook nog eens afhaken door de aanhoudende hoge werkdruk.”

Wel op vakantie, MAAR onder voorwaarden

We vroegen verpleegkundigen en verzorgenden of ze überhaupt nog op vakantie kunnen. Dit kan, maar daar zijn vaak verschillende voorwaarden aan verbonden. Voor 45 procent van de ondervraagden is het geen probleem, want zij gaan vooral buiten de zomervakantie weg. Anderen kunnen ook op vakantie, maar zijn vaak aan een maximaal aantal weken gebonden (12%). Als ze op vakantie kunnen, dan is dit lang niet altijd op het moment naar keuze (8%). En een deel van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden moet tijdens hun vakantie zelf voor vervanging zorgen (14%).

“Ik moet de weekenden inleveren die in mijn vakantie vallen. Die moet ik zelf weer zien te ruilen met collega's.”
- verpleegkundige, ziekenhuis 
“Het is bij ons zo geregeld dat je in de maanden juli en augustus geen vakantieaanvragen kan doen. Maar daarmee weet je wel zeker dat je de aangevraagde vakantie, buiten de zomerperiode, wel hebt.” 
- verpleegkundige, ziekenhuis 
“Ik kan gelukkig in het voorseizoen op vakantie, anders is het loten om vakantiedagen.”
- verpleegkundige, ziekenhuis

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.