Zo ga je om met nuchterbeleid bij kinderen

Hoe is het gesteld met de kwaliteit van zorg in ziekenhuizen? Om hierachter te komen gebruikt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kwaliteitsindicatoren. Onlangs werden de indicatoren voor 2020 bekend. Twee verpleegkundigen aan het woord over de indicatoren waarbij zij betrokken waren. “Dat kinderen niet onnodig lang nuchter zijn voor een operatie, dat hopen we te bereiken.”

Marianne Hendriks-Mostert werkt als neonatologieverpleegkundige in het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis en is betrokken bij de nieuwe indicator Nuchterbeleid bij kinderen. Het doel van deze indicator is om aandacht te vragen voor de problematiek rondom te lang nuchter zijn voor deze kwetsbare, soms onderbelichte, groep.

“Dat kinderen onnodig lang nuchter zijn voor een operatie komt te vaak voor. Dit heeft deels met informatie te maken. Al is het met de beste bedoelingen: ouders interpreteren het nuchterbeleid vaak anders dan het bedoeld is. Als een kind zich om zeven uur ’s ochtends moet melden in het ziekenhuis en om zeven uur ’s avonds naar bed gaat, denken sommige ouders: we wekken hem niet meer om een kleine maaltijd te eten. Het wordt al zo’n vermoeiende dag. Terwijl het kind juist wél nog een kleine maaltijd moet hebben. Het kan ook gebeuren dat een kind ’s ochtends nuchter in het ziekenhuis komt, maar door spoedgevallen tussendoor pas om acht uur ’s avonds aan de beurt is. Slecht voor het kind! Als kinderen te lang nuchter zijn verloopt het herstel langzamer. Het stofwisselingssysteem wordt totaal ontregeld.

Voorheen was de regel 6-4-2: een nuchtere periode van zes uur voor vast voedsel en koe- en poedermelk, vier uur nuchter voor moedermelk en twee uur nuchter voor heldere vloeistoffen. Sinds januari 2019 is het nuchterbeleid aangepast in 6-4-1/0. Kinderen mogen dus tot kort voor de operatie nog heldere glucose houdende dranken drinken, zoals limonade. Omdat nog niet alle anesthesisten de regel van 0 hanteren, is het 1/0.
Het is heel belangrijk dat je als verpleegkundige noteert wanneer een kind voor het laatst iets gedronken of gegeten heeft en om hierop te anticiperen. Overal 6-4-0, dat hopen we te bereiken met de indicator!”

Florian van Hunnik werkt als verpleegkundige en teamleider bij de Medisch Psychiatrische Unit van het OLVG en is Chief Nursing Information Officer in hetzelfde ziekenhuis. Hij is betrokken bij de indicator Vrijheidsbeperkende interventie (VBI).

“Wij staan als werkgroep IGZ VBI Indicator voor de inzet van minder én minder zware VBI. De indicator, die sinds 2018 bestaat, stimuleert ziekenhuizen om hun protocollen op orde te hebben en om een visie te hebben op de inzet van VBI. Sinds dit jaar vragen we ook hoe vaak de zwaarste categorie VBI – denk aan fixeren - wordt ingezet en hoeveel professionals geschoold worden in het inzetten van VBI. Er is dit jaar een stuk toegevoegd over bed side teaching: scholing op de werkvloer. Trainingen hoeven lang niet altijd klassikaal of in een oefenruimte plaats te vinden. Het kan juist effectief zijn om getraind en getoetst te worden daar waar je je werk doet.

De indicator zorgt ervoor dat verzorgenden en verpleegkundigen ergens op kunnen terugvallen. Dat zorgprofessionals scholing moeten krijgen in VBI en moeten beschikken over VBI uit verschillende categorieën, zodat ze met de arts kunnen kiezen voor de mildste variant, stond al in de handreiking Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis? Nee, tenzij…, maar was toch nog een soort van vrijblijvend. Nu hebben ziekenhuizen iets uit te leggen als er geen scholing of VBI uit verschillende categorieën beschikbaar is.
De ideale situatie is dat het overal goed gaat en dat de indicator niet meer nodig is. De indicator is dan ook geen doel op zich, maar een middel voor veilige VBI in ziekenhuizen.”

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.